————————————————————————
O RASIE / O HODOWLI / WZORZEC RASY
————————————————————————
Jest kilka wersji opowieści o korzeniach przepięknych złotych retrieverów. Przez długi czas panowało przekonanie, że pochodzą z Rosji. Jednak legenda ta została zakwestionowana przez Elmę Stonex, wybitną angielską hodowczynię tej rasy. W artykułach opublikowanych w 1952 roku w czasopiśmie Dog World i rok późnej w Country Life zamieściła swe studia nad pochodzeniem rasy, sięgające pierwszej połowy XIX wieku. Według podań pierwszym hodowcą był Szkot Dudley Marjoriebanks, lord Tweedmouth z Guisachanu.
Lord Tweedmouth jako typowy przedstawiciel dziewiętnastowiecznej arystokracji był zapalonym myśliwym. Hodował psy użytkowe: beagle, pointery, setery, charty, szkockie psy na jelenie i irlandzkie wodne spaniele. Około 1950 roku zwrócił uwagę na średniej wielkości „psy wodne”, charakteryzujące się ogromną odwagą, siłą i bystrością, temperamentem i wybornym węchem. W zapiskach hodowlanych Tweedmoutha z lat 1835-1890 nie ma żadnej wzmianki o psach rosyjskiego pochodzenia. Przeciwnie, dowodzą, że Tweedmouth zakupił swojego pierwszego żółtego psa od szewca w Brighton w 1865 roku. Pies, nazwany NOUS, pochodził z miotu czarnych retrieverów o falistej sierści. Jego wizerunek zachował się na fotografiach z 1870 roku i przypomina współczesnego goldena.
Dwa lata później David Robertson podarował Tweedmouthowi suczkę tweed water spaniela, imieniem BELLE. Była to bardzo popularna wówczas rasa, dziś nieistniejąca, opisywana jako „małe angielskie retrievery wątrobianej lub jasnokasztanowej barwy, z odporną, falistą sierścią”. Belle była fundamentem tweedmouthowego planu – wyhodowania rasy złotego retrievera.
W 1868 roku ze skojarzenia Nousa i Belle narodziły się cztery szczenięta: ADA, COWSLIP, CROCUS i PRIMROSE. Lord Tweedmouth zostawił sobie suczkę Cowslip, a pozostałe szczenięta rozdał przyjaciołom podzielającym marzenia o stworzeniu nowej rasy żółtych psów. Ada trafiła do jego bratanka, lorda Ilchesteru, który również założył hodowlę retrieverów (Melbury) i często krzyżował żółte potomstwo z psami o jasnej falistej sierści i labradorami.
W 1873 roku hodowla Tweedmoutha powiększyła się o kolejną tweed water spanielkę, po której zostawił sobie suczkę TOPSY. Trzy lata później na świat przyszła jej córka ZOE, która była kryta SWEEPEM, potomkiem Ady. W 1884 Zoe urodziła miot szczeniąt, których ojcem był JACK, syn mahoniowego setera, daleki potomek Cowslip, narodzony w 1876 roku. Ich synem, NOUSEM II, była kryta suczka QUEENI, potomkini Nousowej siostry i czarnego, gładkowłosego ojca. Dwa szczenięta, PRIM i ROSE, nazwane imieniem swego dalekiego dziadka, miały bezpośredni wpływ na pierwsze golden retrievery zarejestrowane w angielskim Kennel Clubie.
Drugi lord Tweedmouth kontynuował plan swego ojca, hodując złote retrievery do 1905 roku, aż Guisachan został sprzedany. Ważnym dokumentem z tego okresu jest list do córki lorda Tweedmoutha napisany przez Johna MacLennana, opiekuna psów w Guisachan. Pisze on, że odsprzedał dwa szczenięta lordowi Harcourtowi, założycielowi słynnej hodowli, z której psy stanowią filary całego rodu golden retrieverów. Harcourt był bardzo znaną postacią w tamtych czasach, pierwszym wystawcą goldenów w Anglii, na wystawie w Crystal Palace w 1908 roku. Pierwsze psy z jego hodowli: Culham BRASS i Culham COPPER były zgłoszone do angielskiego Kennel Clubu w 1903 i 1905 roku. W 1903 roku Harcourt rozpoczął współpracę z Winifred Maude Charlesworth, najwybitniejszą postacią ze wszystkich pierwszych miłośników tej rasy. Pani Charlesworth ponad 50 lat zajmowała się hodowlą, szkoleniem i propagowaniem złotych retrieverów. Miała duży udział w założeniu angielskiego Klubu Golden Retrievera w 1913 roku i przez wiele lat była jego honorowym członkiem. W tym samym roku, też w znacznej mierze dzięki jej wysiłkom, zarejestrowana została rasa, początkowo nazwana „yellow or golden retriever”. Człon nazwy „yellow” oficjalnie wykreślono w 1920 roku.
Winifred Charlesworth jest legendarną postacią w historii złotej rasy. W doborze par hodowlanych oprócz eksterieru kierowała się ich umiejętnościami łowieckimi. Jej psy opływały zdrowiem, miały mocną posturę ciała, piękne głowy i odnosiły liczne sukcesy na wystawach i próbach polowych. Swą pierwszą sukę, NORMANBY BEAUTY kupiła od lorda Tweedmoutha. Pierwsze mioty szczeniąt, które przyszły na świat w hodowli Normanby (przemianowanej później na Noranby) były po reproduktorach z hodowli Culham. Większość z nich: NORMANBY BALFOUR, NORANBY CAMPFIRE (pierwszy golden retriever, który uzyskał tytuł championa), NORANBY DAYDOWN, NORANBY JEPHTA, NORANBY DIANA, NORANBY DUTIFUL i NORANBY DESTINY dała początek znanym angielskim hodowlom i na trwałe zapisała się w rodowodach współczesnych goldenów.
W latach 20. XX wieku golden retrievery zaczęły rozprzestrzeniać się na kontynencie europejskim, a w 1938 miały już klub swej rasy w USA. Dziś popularne są na całym świecie, jednak w ich hodowli nadal przoduje Anglia, kraje skandynawskie i Holandia.
W Polsce pierwszy golden retriever pojawił się na początku lat 80. XX wieku, była to suczka przywieziona do ambasady Wielkiej Brytanii. Później sprowadzono psy z Holandii, Danii, Skandynawii i Anglii. W 1990 roku przyszedł na świat pierwszy miot goldenów w Polsce, w hodowli Rancho Wolna Europa, drugi w 1992, w Oligarchii (4 szczenięta: Golden Guy, Golden Ghoust, Golden Girl, Golden Game).
Więcej informacji szukaj:
http://www.k9data.com